Атмосфераның беткі қабатында зиянды қоспаларды тасымалдаудың математикалық моделі көмегімен ауаның ластану жағдайын есептеулер жүргізілді. Бароклиндік атмосферада зиянды қоспаларды тасымалдау моделінің сандық схемалары жасалды. Осы зерттеулер көмегімен жер асты бетінің әсерін ескере отырып, атмосфераның жер үсті қабатында зиянды заттардың тасымалдануының сандық есептеулері жүргізілді. Инверсиялық жағдайларда зиянды қоспаларды тасымалдаудың геоэкологиялық карталары құрастырылды. Тұрақты атмосфералық жағдайда қоспалардың таралуы екі нұсқа үшін жүргізілді: бірінші жағдайда жер бетіндегі желдің жылдамдығы 2 м/с-қа, ал екіншісінде-4 м/с-қа тең деп таңдалды. Есептеу уақыты ұзындығы шамамен 40 км болатын кен орнының ауданын толық желдету кезеңіне сәйкес келді. Инверсиялар мен олардың тыныштықпен үйлесуі кезінде пайда болатын белгілі қауіпті метеожағдайлармен қатар, белгіленген метеожағдай да ең қауіпті екені анықталды.
АТМОСФЕРАДА ЗИЯНДЫ ҚОСПАЛАРДЫҢ ТАСЫМАЛДАНУ МОДЕЛЬДЕРІН ЕСЕПТЕУ ЭКСПЕРИМЕНТІ
Жарияланған December 2022
Аңдатпа
Тіл
Қаз
Кілтті сөздер
атмосфера ластануының математикалық моделі
қоспаның тасымалдануы
метеожағдайды модельдеу
атмосфераның беткі қабаты
зиянды заттардың тасымалдануының сандық әдістері
инверсия
Дәйексөздерді қалай жазу керек
[1]
Заурбеков, Н., Айдосов, А., Заурбекова , Н., Заурбекова , Г. і Регинбаева, Н. 2022. АТМОСФЕРАДА ЗИЯНДЫ ҚОСПАЛАРДЫҢ ТАСЫМАЛДАНУ МОДЕЛЬДЕРІН ЕСЕПТЕУ ЭКСПЕРИМЕНТІ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы, «Физика-математика ғылымдары» сериясы. 80, 4 (Груд 2022), 54–62. DOI:https://doi.org/10.51889/8297.2022.40.80.006.