Негізгі мазмұнға өту Негізгі шарлау мәзіріне өту Сайттың төменгі деректемесіне өту
Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Физика-математика ғылымдары сериясы

БИІК ТАУЛЫ ИОНИЗАЦИЯЛАУШЫ КАЛОРИМЕТРМЕН КЕҢ АУҚЫМДЫ АТМОСФЕРАЛЫҚ НӨСЕР ШОҒЫРЫН ЗЕРТТЕУ

Жарияланған June 2024

44

23

Т.Х. Садыков+
Сәтбаев университеті, Физика-техникалық институты, Алматы
К.М. Мукашев+
Алматы энергетика және байланыс университеті, Алматы
А.Х. Аргынова+
Satbaev University, Алматы
О.А. Новолодская+
Satbaev University, Алматы
Х. Махмет+
Satbayev University, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ.
Сәтбаев университеті, Физика-техникалық институты, Алматы
Алматы энергетика және байланыс университеті, Алматы
Satbaev University, Алматы
Satbaev University, Алматы
Satbayev University, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы қ.
Аңдатпа

Жұмыста биік таулы «Адрон-55» ионизациялаушы калориметрдің көмегімен кең ауқымды атмосфералық нөсер шоғырын зерттеудің алғашқы нәтижелері қарастырылады.  Калориметрдің ауданы 55 м2, ал қалыңдығы энергетикалық протондардың материалда әсерлесуге дейінгі еркін жүру жолының 6 (алты) ендігіне сәйкес келеді. Программалаушы CORSIKA пакетін пайлаланып, бастапқы ғарыш сәулелерінің құрамына кіруі ықтимал протондар мен ядролардың және гипотетикалық странглеттердің – кварк тектес ғажайып материялардың әсерлесуіне байланысты туындайтын кең ауқымды атмосфералық нөсерлердің даму дәрежесін моделдеу нәтижеслері келтірілген. Сонымен қатар, Geant-4 пакетінің көмегімен кең ауқымды атмосфералық нөсер шоғырының ионизациялаушы «Адрон-55»  калориметрі арқылы өту процесі де зерделенеді. Яғни, зерттеу жұмыстарының түпкі мақсаты - кең ауқымды атмосфералық нөсер шоғырының адрондық құраушыларына талдау жүргізу арқылы «Адрон-55» калориметрімен тіркелген, өтімділік қабылеті жоғары немесе әсерлесу мүмкіндігі төмен бөлшектердің табиғатын анықтау.

pdf (Русский)
Тіл

Русский

Дәйексөздерді қалай жазу керек

[1]
Садыков, Т. , Мукашев, К., Аргынова, А. , Новолодская, О. і Махмет, Х. 2024. БИІК ТАУЛЫ ИОНИЗАЦИЯЛАУШЫ КАЛОРИМЕТРМЕН КЕҢ АУҚЫМДЫ АТМОСФЕРАЛЫҚ НӨСЕР ШОҒЫРЫН ЗЕРТТЕУ. Абай атындағы ҚазҰПУ Хабаршысы. Физика-математика ғылымдары сериясы. 86, 2 (Чер 2024), 96–106. DOI:https://doi.org/10.51889/2959-5894.2024.86.2.009.