Бұл мақаланың мақсаты – осы пәндік салаға қатысты мәтіндерді өңдеуді айтарлықтай қолданылатын берілген пәндік саладағы сарапшының іс-әрекетін цифрлық модельдеу мәселелерін теориялық тұрғыдан қарастыру. Негізгі зерттеу міндеті ретінде авторлар сарапшы мінез-құлқының сандық симуляторы қызметін атқаратын автоматты сараптау жүйесін (СЖ) құру кезінде олармен ресми есептеулер мен манипуляцияларды жеңілдететін пішінге мәтіндерді түрлендіру мәселелерін қарастырады. Мақалада алғаш рет СЖ үшін мәтіндік білім базасы ұғымдарының мазмұны және мәтіннің құрылымдық-типологиялық моделі анықталған. Мақалада қолданбалы есептерді шешу үшін негізгі мәтіндерден алынған мәтіндік деректерді көрсету үшін графикалық және желілік пішімдерді пайдалану ерекшеліктері түсіндіріледі. СЖ білім қорын автоматты түрде құру үшін тақырыптық мәтіндік жинақтарды пайдалану ұсынылады. СЖ үшін мәтіндердің графикалық көрінісімен аналитикалық жұмыс үшін Петри торларының математикалық аппаратын пайдалану ұсынылады.